Açıklama

Engelli bireyler, bir toplumun eşit ve adil temeller üzerine inşa edilip edilmediğinin belirlenmesinde kritik bir ölçüt olarak değerlendirilebilir. Bu bireylerin temel hak ve özgürlüklerden tam anlamıyla yararlanması, yalnızca bireysel refah açısından değil, aynı zamanda demokratik değerlerin derinlemesine yerleşmesi bağlamında da önem taşır. Ancak demokrasinin biçimsel yönlerine ağırlık veren Türkiye gibi ülkelerde, engelli bireylerin toplumsal yaşama tam anlamıyla katılımı hala önemli bir sorundur. Bu bağlamda siyasi partilerin seçim beyannameleri, engellilere yönelik yaklaşımı analiz etmek için hem normatif bir perspektif sunmakta hem de toplumun demokrasi anlayışı hakkında önemli ipuçları barındırmaktadır.

Bu çalışmanın temel amacı, 2000 sonrası gerçekleştirilen genel ve yerel seçimler öncesinde, TBMM'de grubu bulunan siyasi partilerin seçim beyannamelerinde yer alan engellilere yönelik vaatleri tematik ve yapısal açıdan analiz etmektir. Çalışma, siyasi partilerin engellilere yönelik politikalarını, demokrasi ve katılım anlayışı bağlamında ele almayı ve bu anlayışların engelliliğe yönelik tutumlarını ortaya koymayı hedeflemektedir. Seçim beyannamelerindeki vaatlerin erişilebilirlik, eşitlik, ulaşılabilirlik gibi değerler açısından gerçekçi ve uygulanabilir olup olmadığı sorgulanarak, engelli bireylerin toplumdaki yerini güçlendirmeye yönelik bir politika analizi yapılmıştır.

Çalışmanın varsayımı, engelli bireylere yönelik vaatlerin genellikle niteliksel ve niceliksel açıdan yetersiz olduğu ve bunun temel nedeninin, demokratik katılım mekanizmalarındaki eksiklik ile toplumun engellilik kavramına ilişkin zihniyeti, hukuksal zemin ve kurumsal yapıdaki eksiklikler olduğu yönündedir. Çalışma ayrıca siyasi partilerin ideolojik yapıları ile engelli bireyler için sundukları vaatler arasındaki ilişkiyi de incelemektedir.

Araştırma, nitel bir içerik analizi yöntemi kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın evrenini Türkiye'deki siyasi partiler oluştururken, örneklemi 2000-2019 yılları arasında genel ve yerel seçimlere katılmış, TBMM’de grubu bulunan ve 2000 yılından önce kurulmuş altı siyasi partiden oluşmaktadır. Veriler, siyasi partilerin resmî web sitelerinde yayımlanmış seçim beyannamelerinden elde edilmiştir. Bu kapsamda siyasi partilerin dezavantajlı gruplara ve engelli bireylere yönelik vaatleri; erişilebilirlik, eşitlik, ulaşılabilirlik, adil yaşam, kaliteli yaşam ve hizmet bütünlüğü gibi kategorilerde sınıflandırılmıştır.

Bu çalışma, engellilere yönelik seçim vaatlerini analiz ederek literatüre önemli bir katkı sunmayı amaçlamaktadır. Literatürde, engelli bireylere yönelik vaatlerin incelendiği çalışmaların sınırlı olması, bu çalışmayı özgün ve değerli kılmaktadır. Ayrıca, çalışmanın sonuçları, siyasi partilerin engellilere yönelik politikalarının güçlendirilmesi ve bu politikaların demokratik değerlerle uyumlu hale getirilmesi için bir yol haritası sunma potansiyeline sahiptir. Bu bağlamda, çalışma yalnızca mevcut durumu değerlendirmekle kalmayıp, engellilere yönelik politikaların geliştirilmesi için gelecekteki araştırmalara da önemli bir referans niteliği taşımaktadır.

Kitabın Konu Başlıkları:

• KAVRAMSAL VE KURAMSAL ÇERÇEVE
• GENEL VE YEREL SEÇİMLERDE ENGELLİ BİREYLERİN BEYANNAMELERDEKİ YERİ