İdare ve İdari Yargılama Hukuku

İdare ve İdari Yargılama Hukuku devletin yürütme organı olarak idarenin işleyişini, yetkilerini, sorumluluklarını ve bireylerle olan ilişkilerini düzenleyen hukuk dalıdır. Hukuk devleti ilkesinin bir gereği olarak idarenin eylem ve işlemlerinin hukuka uygun olması esastır. Bu çerçevede bireyler hukuka aykırı işlemleri nedeniyle hak kaybına uğradıklarında idari yargıya başvurarak haklarını arayabilirler.

İdari Yargılama Usulü Kanunu Nedir?    

İdari Yargılama Usulü Kanunu (İYUK) Türkiye’de idari yargının işleyişini düzenleyen temel kanun olup idarenin işlem ve eylemlerine karşı bireylerin hak arama özgürlüğünü güvence altına alır. 1982 yılında yürürlüğe girmiştir. Temel esasları belirleyerek idari işlemlerin yargısal denetimini mümkün kılan usul ve kuralları ortaya koyar. İYUK kapsamında açılabilecek davalar, iptal davaları ve tam yargı davaları olmak üzere ikiye ayrılır. İptal davalarında hukuka aykırı işlemlerin ortadan kaldırılması talep edilirken tam yargı davalarında ise idarenin haksız fiilleri veya işlemleri nedeniyle uğranılan maddi ve manevi zararların tazmini amaçlanır.

Kanun idari davaların hangi mahkemelerde açılacağını, başvuru sürelerini, yargılama aşamalarını, temyiz ve istinaf süreçlerini ayrıntılı olarak düzenlemektedir. Türkiye’de idari yargı sistemi, Danıştay’ın en yüksek karar mercii olduğu, bölge idare mahkemeleri, idare mahkemeleri ve vergi mahkemelerinden oluşan çok kademeli bir yapıya sahiptir. İlk derece mahkemeleri olan idare ve vergi mahkemeleri bireylerin idari işlemler karşısındaki haklarını koruma noktasında kudretli bir görev üstlenirken bölge idare mahkemeleri istinaf incelemesi yaparak yargısal denetimi güçlendirir. Danıştay ise hem ilk derece hem de temyiz mercii olarak işlev görmekte, bazı davalarda nihai karar verme yetkisini elinde bulundurmaktadır.

İYUK’un en önemli amaçlarından biri Türkiye’de idari yargı sistemi, idarenin hukuka uygun hareket etmesini sağlamak ve bireylerin idari işlemler karşısında mağduriyet yaşamalarını önlemek amacıyla oluşturulmuştur. Bu doğrultuda yürütmenin durdurulması müessesesi büyük değer taşır. Hukuka aykırı bir idari işlem nedeniyle bireylerin telafisi güç veya imkansız zararlara uğrama ihtimali varsa mahkeme yürütmenin durdurulmasına karar verebilir. Böylece yargılama süreci tamamlanana kadar işlemin uygulanması geçici olarak durdurulmuş olur.

İYUK hukuki güvenliği sağlama ve idarenin keyfi uygulamalarını engelleme noktasında bir işleve sahiptir. İdari yargının hızlı etkin ve adil bir şekilde çalışmasını sağlayan bu kanun bireylerin devlet karşısındaki haklarını koruyarak hukuk devleti ilkesinin yaşama geçirilmesine katkıda bulunur.

En Güncel İdare Yargılama Hukuku Kitapları Legem Yayınevinde!

İdari yargılama hukuku alanında en güncel ve kapsamlı kaynakları arayanlar için Legem Yayınevi uzman akademisyenler ve uygulamacılar tarafından kaleme alınan eserleri okuyucularıyla buluşturur. İdari yargının temel ilkelerinden güncel içtihatlara kadar bir perspektif sunan bu kitaplar hukuk fakültesi öğrencileri, avukatlar, hakim adayları ve idare hukuku alanında çalışan herkes için bir rehber niteliğindedir.

Özellikle dava süreçleri yargılama usulleri ve güncel mevzuat değişiklikleri hakkında detaylı bilgi sağlar. Teorik bilgiyi pratik uygulamalarla destekleyerek konunun daha iyi kavranmasına destektir. Legem Yayınevi’nin titizlikle hazırladığı bu güncel kaynaklar sayesinde idari yargılama hukukuna dair en doğru ve güvenilir bilgilere ulaşabilir, mesleki bilgi birikiminizi güçlendirebilirsiniz.