Açıklama

ÖNSÖZ

Elinizdeki kitap ceza hukuku ve ceza yargılaması hukukuna ilişkin Anayasa Mahkemesinin(AYM) 2024 yılına ait kararlarının yer aldığı, incelendiği ve yorumlandığı bir çalışmamızdır.

Bir küçük açıklama: AYM’nin daha önceki yıllardaki kararlarını Türk Ceza Kanunu Şerhi ile Ceza Muhakemesi Kanunu Şerhi isimli kitaplarımızda çalıştık. Bu kitaplara yollama yapmakla yetiniyoruz.

Kitabın amacı her iki konuda çalışan meslektaşlarımıza faydalı olmaktır. Kitabı bu dönemde yayınlamamızın bir temeli var. Son dönemde AYM ile siyasal iktidar arasında yasama boyutunda bir anlaşmazlık söz konusudur. Konunun özü şudur: AYM görevi gereği yaptığı anayasal norm denetimi sonunda somut olaylarda yasalardaki anayasaya aykırılıkları tespit etmekte, iptal kararları vermekte ve yasamaya yol göstermektedir.

Ancak bu konuda AYM’nin yakındığı bir tavır siyasal iktidar tarafından sergilenmektedir. O tavır, iptal edilen normların aynen yasalaştırılmasıdır. Bu normlar da AYM’nin önüne geldiğinde, Yüksek Mahkeme yeni iptal kararları vermek zorunda kalmaktadır. AYM bu hususu bazı kararlarında açıkça dile getirmiştir. Oysa bu anlaşmazlık ortadan kaldırılmak gerekir.

Biz kitabımızda bilimsel yaklaşımla, AYM’nin 2024 yılı kararlarını yorumladık ve yardımcı olmaya çalıştık.

Kitabımızla ilgili çalışmayı yaparken AYM kararları adalet hizmeti görülürken açıkça görülen üç hususu gözler önüne serdi. Bunları kısaca sizlerle paylaşmak istiyoruz.

Birincisi, AYM’ye anayasaya aykırılık başvurusunda bulunan bazı yargıçlar ne yazık ki anayasa yargısı ile ilgili temel bir hususu bilmemektedirler. O husus şudur: AYM bir normun anayasaya aykırılığının ileri sürüldüğü bir olayda, konunun esasına girerek bir sonucu kararında belirttiği takdirde, aynı konu kararın Resmi Gazetede yayınlandığı tarihten başlayarak 10 yıl geçmedikçe yeniden AYM önüne getirilemez. Bunun aksine başvuruların yapıldığını tespit ettik ve örnek olarak kitabımıza koyduk.

İkincisi, mahkemeler AYM’ye anayasaya aykırılık başvurusunda bulunurken, konuya ilişkin belgeleri Yüksek Mahkemeye sunmak zorundadırlar. Ne yazık ki, bu konuda çok sayıda AYM kararında bu eksiklik nedeniyle konunun esasına girilmemiştir ve inceleme yapılmamıştır. Bu tür kararların örneklerini de kitabımızda bulacaksınız.

Üçüncüsü, mahkemeler anayasaya aykırılık başvurusunda bulunurken, iptalini istedikleri normların neler olduklarını açık olarak sıralamak, sonra aykırılığın dayanaklarını açıkça anlatmak ve ulaşmak istedikleri sonucu/sonuçları belirtmek zorundadırlar. Ne yazık ki, bu konuda çok sayıda AYM kararında bu eksiklik nedeniyle konunun esasına girilmemiştir ve inceleme yapılmamıştır. Bu tür kararların örneklerini de kitabımızda bulacaksınız.